ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΜΟΥ ΕΞΗΓΗΣΕΙ ΚΑΠΟΙΟΣ ΠΟΥ ΠΗΓΑΙΝΟΥΝ ΤΑ ΛΕΦΤΑ...;
KAI ΠΟΙΟΣ ΚΟΒΕΙ ΤΟ ΧΡΗΜΑ...;
Τον κίνδυνο νέας κρίσης εγκυμονεί το αυξανόμενο παγκόσμιο χρέος που έχει διογκωθεί κατά 57 τρισ. δολάρια από το 2007, ποσό αντίστοιχο με το 17% του παγκόσμιου ΑΕΠ, φθάνοντας στα 199 τρισ. δολ. Σύμφωνα με σχετική έκθεση του διεθνούς ομίλου συμβούλων επιχειρήσεων McKinsey, για ορισμένες υπερχρεωμένες χώρες είναι πλέον τόσο δύσκολη η μείωση του χρέους τους, ώστε χρειάζεται να βρεθούν νέοι τρόποι απομείωσης των χρεών. Κι ενώ αναγνωρίζει πως η συνεχιζόμενη διόγκωση του χρέους στις αναπτυσσόμενες χώρες αντανακλά την υγιή ανάπτυξη των χρηματαγορών, υπογραμμίζει πως στις ανεπτυγμένες οικονομίες τα υψηλά ποσοστά χρέους μπορούν να ανακόψουν την ανάπτυξη και να δημιουργήσουν καινούργια προβλήματα.
Η έκθεση εντοπίζει τρεις βασικούς τομείς κινδύνου: την πρωτοφανή αύξηση του χρέους των χωρών, τη συνεχιζόμενη αύξηση του χρέους των νοικοκυριών αλλά και τον τετραπλασιασμό του χρέους της Κίνας. Μοναδική «φωτεινή» κηλίδα αποτελεί ο χρηματοπιστωτικός τομέας, ο μοναδικός στον οποίο καταγράφεται απομόχλευση τόσο στις ΗΠΑ όσο και σε άλλες οικονομίες που επλήγησαν από την κρίση. Η έρευνα διεξήχθη ανάμεσα σε 47 χώρες από τις οποίες προέκυψε ότι το χρέος των κυβερνήσεων έχει αυξηθεί συνολικά κατά 25 τρισ. δολάρια από το 2007. Σχεδόν το ήμισυ της αύξησης οφείλεται στις αναπτυσσόμενες χώρες αλλά το 1/3 της αφορά ανεπτυγμένες οικονομίες.
Η McKinsey τονίζει πως για τις υπερχρεωμένες χώρες μια διαδικασία απομόχλευσης θα προϋπέθετε μια ασυνήθιστη αύξηση των ρυθμών ανάπτυξης ή μια ακραία δημοσιονομική προσαρμογή. Κατά συνέπεια, προτείνει «νέες προσεγγίσεις» όπως τις εκτεταμένες πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων, έναν εφάπαξ φόρο στον πλούτο, πιο αποτελεσματικά προγράμματα αναδιάρθρωσης χρέους αλλά ακόμη και τη διαγραφή χρέους που έχει αγοραστεί από κεντρικές τράπεζες στο πλαίσιο προγραμμάτων «ποσοτικής χαλάρωσης». Αναφέρει, μάλιστα, την περίπτωση της υπερχρεωμένης Ιαπωνίας και τονίζει πως αν στην περίπτωσή της αφαιρεθούν ομόλογά της που κατέχουν κρατικές υπηρεσίες και η κεντρική τράπεζα της χώρας, το χρέος της θα μειωθεί από το 234% στο 94% του ΑΕΠ της. Σε ό,τι αφορά το χρέος των νοικοκυριών, η McKinsey προτείνει και πάλι καινοτόμες λύσεις για τα στεγαστικά δάνεια που θα προβλέπουν καλύτερη κατανομή του κινδύνου ανάμεσα σε δανειολήπτες και δανειστές.
Η έκθεση εντοπίζει τρεις βασικούς τομείς κινδύνου: την πρωτοφανή αύξηση του χρέους των χωρών, τη συνεχιζόμενη αύξηση του χρέους των νοικοκυριών αλλά και τον τετραπλασιασμό του χρέους της Κίνας. Μοναδική «φωτεινή» κηλίδα αποτελεί ο χρηματοπιστωτικός τομέας, ο μοναδικός στον οποίο καταγράφεται απομόχλευση τόσο στις ΗΠΑ όσο και σε άλλες οικονομίες που επλήγησαν από την κρίση. Η έρευνα διεξήχθη ανάμεσα σε 47 χώρες από τις οποίες προέκυψε ότι το χρέος των κυβερνήσεων έχει αυξηθεί συνολικά κατά 25 τρισ. δολάρια από το 2007. Σχεδόν το ήμισυ της αύξησης οφείλεται στις αναπτυσσόμενες χώρες αλλά το 1/3 της αφορά ανεπτυγμένες οικονομίες.
Η McKinsey τονίζει πως για τις υπερχρεωμένες χώρες μια διαδικασία απομόχλευσης θα προϋπέθετε μια ασυνήθιστη αύξηση των ρυθμών ανάπτυξης ή μια ακραία δημοσιονομική προσαρμογή. Κατά συνέπεια, προτείνει «νέες προσεγγίσεις» όπως τις εκτεταμένες πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων, έναν εφάπαξ φόρο στον πλούτο, πιο αποτελεσματικά προγράμματα αναδιάρθρωσης χρέους αλλά ακόμη και τη διαγραφή χρέους που έχει αγοραστεί από κεντρικές τράπεζες στο πλαίσιο προγραμμάτων «ποσοτικής χαλάρωσης». Αναφέρει, μάλιστα, την περίπτωση της υπερχρεωμένης Ιαπωνίας και τονίζει πως αν στην περίπτωσή της αφαιρεθούν ομόλογά της που κατέχουν κρατικές υπηρεσίες και η κεντρική τράπεζα της χώρας, το χρέος της θα μειωθεί από το 234% στο 94% του ΑΕΠ της. Σε ό,τι αφορά το χρέος των νοικοκυριών, η McKinsey προτείνει και πάλι καινοτόμες λύσεις για τα στεγαστικά δάνεια που θα προβλέπουν καλύτερη κατανομή του κινδύνου ανάμεσα σε δανειολήπτες και δανειστές.
Η κινεζική περίπτωση
Ειδική περίπτωση αποτελεί η Κίνα που πριν από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση αποτελούσε λωρίδα σταθερότητας σε ό,τι αφορά τα επίπεδα του χρέους της. Μετά το 2007 το χρέος της τετραπλασιάσθηκε στο 282% του κινεζικού ΑΕΠ, σαφώς υψηλότερο από εκείνο των ΗΠΑ εκτός κι αν αφαιρεθεί ο χρηματοπιστωτικός τομέας. Σύμφωνα με την McKinsey, το χρέος της δεύτερης οικονομίας στον κόσμο «φαίνεται διαχειρίσιμο», αλλά το γεγονός ότι η χώρα επιβαρύνεται από τόσο ιλιγγιώδες χρέος, σίγουρα θα περιορίσει την ικανότητά της να αναπληρώνει το έλλειμμα μακροπρόθεσμης ανάπτυξης από τις ανεπτυγμένες οικονομίες. Οι κίνδυνοι απορρέουν κυρίως από τον τομέα ακινήτων της Κίνας, τη χρηματοδότηση των τοπικών και περιφερειακών αρχών της και προπαντός από τον ταχύτατα αναπτυσσόμενο «σκιώδη» τραπεζικό τομέα. Σε ό,τι αφορά το ενδεχόμενο τραπεζικής κρίσης εξαιτίας της υπερθέρμανσης της αγοράς στέγης, εκτιμά πως η Κίνα έχει τη δυνατότητα να προσφέρει την απαιτούμενη χρηματοδότηση. Θα είναι, ωστόσο, δύσκολο να αναχαιτισθεί μια μελλοντική αύξηση του χρέους και ο κίνδυνος μιας κρίσης χωρίς να ανακοπεί η ανάπτυξη.
ΠΗΓΗ;kathimerini.gr